Chuaigh na céadta mhic léinn ar na sráideanna i mBaile Átha Cliath an Céadaoin seo caite, 4 Deireadh Fómhair, ag agóidíocht in aghaidh an géarchéim thithíochta na mac léinn agus an costas maireachtála a bhaineann le oideachais sa triú leibhéal.
Tá an Aontas na Mac Léinn in Éirinn (AMLÉ) ag éileamh an rialtas 5% den €65 billiún ciste don ‘lá baistí’ a chur ina úsáid don géarchéim na mhic léinn. Iarrtar go úsáideann an rialtas an ciste sin chun cabhrú na mhic léinn atá ag streachailt le deacrachtaí airgeadais agus atá ag éirigh as a stáidéir mar gheall ar na deachrachtaí sin. Ag an agóid, chuir an tUachtarán don AMLÉ Chris Clifford in iúl go bhfuil an oideachais mar ceart daonna, ní pribhléid.
Mháirseáil an agóid idir Cearnóg Parnell agus Cearnóg Mhuirfean le cainteoirí ós na hollscoile, páirtithe freasúra agus gníomhaí eile. Ar na sráideanna i mBaile Átha Cliath, aontaíodh leis na tuairimí faoin costas a bhaint leis an oideachais; cosúil leis an chomaitéireacht, an imirce agus an costas ar cíos. Tá na fadhbanna sin ag goilleadh níos mó ná cursaí airgeadais; cuireann siad isteach ar an tsaoil sóisialta ag an iomarca mhic léinn mar níl siad in ann pháirt a glacadh sna cumainn ar champas nó saol oíche freisin.
Chuir an AMLÉ aighneacht faoi bhráid don Buiséad 2024 le moltaí chun costas maireachtála na mic léinn a laghdú. Ina measc iad sin ná deireadh a chur leis an Táille Síntiús agus laghdú €2000 a chur ar táille don bhliain acadúil 2023/2024. Ina theannta sin, ba mhaith leis an AMLÉ reo cíosanna do mhic léinn, ardú a chur ar íospha, agus 30,000 leaba a chur ar fail. Chomh maith leis sin, bíonn moltaí faoi cursaí Gaeilge san aighneacht, go háirithe an costas a bhaineann leis am a chaitear sa Ghaeltacht. Cosnaíonn sé níos mó ná €700 don mhúinteoirí faoi oiliúint i gcoláistí príobháideach. Tá an AMLÉ ag iarraidh maoiniú a fháil don cursaí Gaeilge sna meáin agus san Aontais na Mac Léinn ar fud na tíre.
Fógrófar Buiséad 2024 amárach agus achoimreofar athruithe faoin tacaíochtaí costas maireachtála, chomh maith athruithe faoin gcursaí cánachais, cursaí sláinte agus leas sóisialta.
Foclóir
Géarchéim tithe: Housing crisis
Costas maireachtála: Cost of living
Ciste don ‘lá baistí’: ‘Rainy day’ Fund
Comhaitéireacht: Communting
Reo cíosanna: Rent freeze
